Logo VWC Berg en Dal

Rechten en plichten vrijwilligers

Wat zijn mijn rechten en plichten als vrijwilliger?

Een organisatie verwacht bepaalde vaardigheden. En rekent erop dat je afspraken nakomt. Maar als vrijwilliger heb je ook rechten. Bijvoorbeeld op begeleiding en bijscholing. Wettelijk is hier weinig voor geregeld. Het is dus belangrijk om duidelijke afspraken te maken. Een vrijwilligerscontract hoeft niet per se, maar zorgt er wel voor dat afspraken duidelijk zijn. Bekijk een modelcontract voor een vrijwilligersovereenkomst.

Vrijwilligersvergoeding

De vrijwilligersvergoeding (ook wel bekend als vrijwilligersregeling) is geen betaling voor het doen van vrijwilligerswerk. Het is bedoeld als vergoeding van alle door de vrijwilliger gemaakte onkosten in verband met het vrijwilligerswerk, dus inclusief bijvoorbeeld reiskosten en vergoedingen in natura. Als het totaal bedrag van vergoedingen (financieel en in natura) onder de € 190,- per maand en € 1.900,- per jaar blijft (respectievelijk € 180,- en € 1.800,- in 2022 en 2021), zijn bewijzen dat de vrijwilliger deze kosten daadwerkelijk heeft gemaakt niet nodig en hoeft ook geen belasting betaald te worden over de vergoeding. De bedragen zijn per vrijwilliger, ook als hij bij meerdere organisaties zijn vrijwilligerswerk doet.

Het grote voordeel van deze regeling: Zolang deze bedragen niet worden overschreden, hoeven zowel vrijwilligersorganisatie als vrijwilliger deze onkosten niet aan te tonen. Zij hoeven hiervoor geen administratie bij te houden, dus geen bonnetjes of urenadministratie, en de ontvangen bedragen hoeven zij ook niet door te geven aan de Belastingdienst.

Lees meer over vrijwilligersvergoedingen.

Vergoedingen

Maatschappelijke organisaties mogen een vrijwilligersvergoeding geven aan vrijwilligers. De vergoeding kan bestaan uit een reiskostenvergoeding en/of een onkostenvergoeding. Deze vergoeding is niet verplicht. Bovendien hebben veel vrijwilligersorganisaties onvoldoende middelen om alle onkosten te vergoeden. Van belang is om vooraf met de vrijwilliger te bespreken of onkosten worden vergoed en zo ja, welke dat zijn. Leg deze afspraken vast in een vrijwilligerscontract.

In bepaalde gevallen kan een onkostenvergoeding gevolgen hebben voor het betalen van belasting of uitkering. De vrijwilligersvergoeding is in 2023 onbelastbaar als het aan de volgende voorwaarden voldoet:

  • U hebt afgesproken dat uw vrijwilliger per uur een vergoeding ontvangt. De vrijwilliger is 21 jaar of ouder. Hij/zij krijgt een vergoeding van maximaal € 5,00 per uur, met een maximum van € 190 per maand en € 1.900 per jaar. Deze maximumbedragen gelden voor het totaal van de vergoeding voor de inzet.
  • U hebt afgesproken dat u uw vrijwilliger per uur een vergoeding ontvangt. De vrijwilliger is jonger dan 21 jaar. Hij/zij krijgt een vergoeding van maximaal € 2,75 per uur, met een maximum van € 190 per maand en € 1.900 per jaar. Deze maximumbedragen gelden voor het totaal van de vergoeding voor de inzet.
  • U hebt niet afgesproken dat uw vrijwilliger per uur een vergoeding ontvangt. De vrijwilliger ontvangt een vergoeding die zo laag is dat deze niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. Dan mag de vergoeding maximaal € 190 per maand en € 1.900 per jaar zijn. Deze maximumbedragen gelden voor het totaal van de vergoeding voor de inzet.
  • De organisatie waar de vrijwilliger deze vergoeding ontvangt hoeft de vergoedingen niet door te geven aan de Belastingdienst. Als de vrijwilliger naast een vaste vrijwilligersvergoeding ook reiskostenvergoeding en/of vergoeding van de gemaakte kosten krijgt, geldt nog steeds dat deze samen niet meer dan € 190 per maand en € 1.900 per jaar mogen zijn.

Op de website van de Belastingdienst vindt u meer informatie hierover.

Geen vrijwilligersvergoeding

Het kan zijn dat een vrijwilliger meer ontvangt dan een vergoeding van € 5,00 per uur (of € 2,75 per uur als iemand jonger is dan 21 jaar), € 190 per maand of € 1.900 per jaar. In dat geval gaat de Belastingdienst ervan uit dat er sprake is van een vergoeding die in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. Deze vergoeding is belast voor de loon- en inkomstenbelasting.

Meer antwoorden op veel gestelde vragen over vrijwilligersvergoedingen kunt u lezen op vrijwilligerswerk.nl

Verzekering

Waarom verzekeren?

Vrijwilliger De meeste mensen hebben een particuliere aansprakelijkheidsverzekering (WA-verzekering). In de wet is vastgelegd dat wanneer iemand ten opzichte van een ander een onrechtmatige daad pleegt, deze de schade verplicht moet vergoeden. Deze aansprakelijkheidsverzekering biedt niet altijd dekking voor schade die ontstaat bij het doen van vrijwilligerswerk.

Organisatie Naast de vrijwilliger, kan ook de organisatie aansprakelijk worden gesteld. Bijvoorbeeld omdat de vrijwilliger werkzaamheden in opdracht van de organisatie uitoefent en/of de organisatie dit niet voldoende zorgvuldigheid in acht heeft genomen. 

Uitkering

Vrijwilligerswerk kan een goede stap zijn om werkervaring en nieuwe contacten op te doen en een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Het kan zelfs de kans op een baan vergroten. Als iemand een WW-uitkering krijgt, mag diegene vrijwilligerswerk doen. Echter vrijwilligerswerk mag de re-integratie van iemand niet in de weg staan. De vrijwilliger moet zich aan een aantal regels houden, anders kan het invloed hebben op de hoogte van de uitkering;

  • De vrijwilliger geeft door aan het UWV dat hij/zij vrijwilligerswerk doet.
  • Het vrijwilligerswerk was niet voorheen een betaalde baan en wordt ook niet elders betaald uitgevoerd.
  • De vrijwilliger blijft beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Krijgt iemand betaald werk aangeboden, dan moet degene dit accepteren, ook als dit betekent dat hij/zij moet stoppen met vrijwilligerswerk.
  • De vrijwilliger krijgt niet betaald (op een max. vrijwilligersvergoeding na).
  • Vrijwilligerswerk wordt gedaan voor een maatschappelijke organisatie (dus geen commerciële instelling).
  • Verder is vrijwilligerswerk geen sollicitatieactiviteit. De vrijwilliger houdt sollicitatieplicht. De vrijwilliger kan met de werkcoach overleggen over (tijdelijke) ontheffing hiervan.

Wanneer iemand met een WW-uitkering vrijwilligerswerk wil doen, vraagt hij/zij goedkeuring aan het UWV. Daarnaast moet de vrijwilliger en de organisatie waar het vrijwilligerswerk gedaan wordt een meldingsformulier invullen. Het doen van vrijwilligerswerk heeft geen consequenties voor de hoogte van de uitkering, indien er maximaal 20 uur per week vrijwilligerswerk wordt gedaan en een eventuele vergoeding niet hoger is dan de wettelijk bepaalde onbelastbare vergoeding.

Lees deze informatie en meer op de website van het UWV.